Formalnie nie ma przymusu ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Ale doświadczenie uczy, że warto to zrobić.
Pełnomocnikiem w postępowaniu sądowoadministracyjnym może być doradca podatkowy. Jego pozycja jest w zasadzie taka sama jak adwokata czy radcy prawnego. Tyle w teorii. Bo już w praktyce większość pełnomocników w sprawach podatkowych stanowią doradcy podatkowi wyspecjalizowani w prowadzeniu właśnie spraw podatkowych.
Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku skargi kasacyjnej od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego. Skargę kasacyjną wnosi się do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Obowiązuje tu tzw. przymus adwokacki, w ramach którego jednym z podmiotów uprawnionych do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej jest doradca podatkowy. Skarga kasacyjna jest instrumentem wysoce wyspecjalizowanym i sformalizowanym. Drobne z pozoru uchybienie może skutkować nawet odrzuceniem skargi kasacyjnej. Nie wspominając o tym, że źle sformułowany zarzut z automatu skutkuje tym, że nie zostanie on rozpoznany. Przymus ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika ma temu zaradzić.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygnaturze K 52/16 dotyczący dochodzenia należności publicznoprawnych na drodze cywilnej w formie skargi pauliańskiej dopuścił stosowanie analogii na niekorzyść podatnika. Ale wyrok, w myśl którego analogia uzasadnia stosowanie skargi pauliańskiej w sprawach podatkowych, stawia nowe wyzwania kancelarii prawa podatkowego. Z jednej strony profesjonalna kancelaria prawa podatkowego powinna zapewnić pomoc prawną podatnikowi pozwanemu ze skargi pauliańskiej. Z drugiej strony należy zrewidować możliwości pozywania podmiotów publicznych przez podatników, na przykład za wyrządzoną szkodę. Trudno bowiem zaakceptować stan, w którym administracja podatkowa dysponuje realnymi narzędziami dochodzenia roszczeń publicznych w drodze cywilnej, zaś narzędzia, którymi na drodze cywilnej dysponuje podatnik, są iluzoryczne. Z tych powodów nasza kancelaria prawa podatkowego tworzy zespół, w skład którego wchodzą również radcy prawni. Dzięki temu możemy opisać instytucje prawa cywilnego specyficznym językiem prawa podatkowego.
